* dikkat: kaynakca, arastırma netten ve okudugum kitaptan elbette... tanrı-din-inanc vb. ile ilgili ve bircok -ism takısıyla terminolojide yer alan kavramları özetlerken, tamamen kisiel arastırmalarıma dayanarak ve yorumlarımı da ekleyerek yazacagım. uyarmak isterim konuyla ilgili yazılanların bilimsel ve akademiksel degeri konu edilemez, alıntı vesaire yapılamaz. (bknz.tanrı sanrısı)
deism: (deizm) (yaradancılık)
varolan herseyi yaratan, evreni yaratan ilahi bir varlıgın olduguna inanmakla beraber, yaşama hiç müdahelesi olmadıgına inanan tanrı yaklasımıdır. Yani, doğaüstü olaylara, kehanet ve mucizelere, yaradanın insanla ilişkisine inanmazlar. dolayısıyla, yaradanın ya da insanların dinle olan baglantısını reddederler; ortaya cıkmıs butun dinleri ve ögretilerini reddederler.
deistlere göre yaradan, insan yaşamıyla ilgili meselelere ve evrenin doğal yasalarına müdahele etmez. Yaradan'ın insanlığa en büyük hediyesinin din değil, akıl olduguna inanırlar.
Eski deizm inanışında; Tanrı ile kişisel bir diyalog veyahutta karşılaşma mümkün gösterilirken; günümüzde Tanrı'nın insanüstü olduğu ve Tanrı'yı anlamanın insan mantığı sınırları içinde olmadığına inanılmıştır. (wikipedia)
isaac oliver (1610-1614) edward herbert... ingiliz desim'inin babası olarak adlandırılan herbert'in konu edildiği resim.
theism'in bir alt kategorisnde yer alan deism, 'god' kelimesinin latince kökeni olan 'deus'dan gelirken, theism kelimesi ise 'god' kelimesinin yunanca kökeni olan 'theos'dan geliyor.
deism özellikleri:
> yaradan vardır ve kainatı yaratmıştır.
> ilan edilmiş bir dinin reddi.
> Mantığın bize evreni, doğayı ve yaşamı öğretebileceği.
> tanrı'nın sözleri oldugu iddia edilen veya ilahi oldugu savunulan kutsal kitapların reddi.
> akılyürütmeyle (reasoing) evrenin, doğanın, yaşamın anlanabileceği.
(http://tr.wikipedia.org/wiki/Deizm#G.C3.BCn.C3.BCm.C3.BCzde_deizm)
(http://en.wikipedia.org/wiki/Deism)
(http://www.historicalsense.com/Archive/Fener38_1.htm)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder