somewhere over the rainbow...

dün digiturkde biografik birseyler izliyordum, judy garland hakkında.. hani her 23 nisanda trtde verilen "Oz Büyücüsü" (Wizard of Oz) (1939) filminde oynayan kalem gibi çizilmiş, kendisinden beklenmeyecek bir sese sahip kücük kırmızı pabuçlu kız. bundan önce de, ben göccük bir kız iken, hani anneler başucunda masal anlatırdı ya, benimki oz büyücüsünü anlatırdı... bir dogum günü sabahı anne-masalı olan oz büyücüsünü televizyonda görünce ne kadar sevindiğimi tahmin edemezsiniz:) hikaye karmasıktır... zira kitabı ile filmi arasında da farklılıklar, filmler ve diger yazılmıs hikayeler ve orjinal hikaye arasında da farklılıklar vardır.

 
masal, 1900de frank baum tarafından yazılmış. dönemin amerikası bayagı karmaşık durumdaymış, çiftçiler zorda, borç-harç, efendim altın'ın değeri ve gümüş sikkelerin officially değer kazanması gibi ekonomik-mali karmaşalar mevcut. masaldaki karakterler ve objelerin sembolik değerleri var; mesela dorothy (judy g.) geleneksel amerikan halkını ve değerlerini sembolize ederken, köpeği toto muhafazakar partiyi; akılsız samandan yapılmış korkuluk çiftçileri, kalpsiz teneke adam endüstriyel işçileri; cesaret arayan korkak aslan dönemin başkan adayı william jennings bryan; cüceler(munchkins) doğudaki vatandaşları; doğo cadısı 25. başkan william mckinley'i; oz büyücüsü ise washington'u temsil ediyor.

 


dorothy'nin eve dönmek için takip ettiği sarı tuğlalı yol, altın standartına yapılan bir gönderme.. ancak yol boyunca edindiği arkadaşlarına yardımcı olur, eksikliklerini tamamlamalarını sağlayarak oz'a ulaşır... fakat kurtuluş dorothy'nin gümüş ayakkabılarındadır(bknz, kitap ilustrasyonunda ayakkabılar beyazdır..)... yani gümüş sikkelerde ... filmde ayakkabılar kırmızıdır, çünkü siyahbeyaz filmde sarı yolun üzerinde yeterince ilgi cekici renk kontrastı yaratması ve parlaklık kazanması için kırmızı parıltılı bir ayakkabı uygun düşmüştür.



şimdi soruyorum, dorothy'nin üzerindeki mavi elbise ile alice'in üzerindeki mavi elbise arasındaki benzerliği farkettiniz mi? alice de eve dönüş yolunu bulmak için bir yolculuğa çıkmıştı, dorothy de... alice'in kek yiyip kendini büyük ya da küçültmesi bir halusinasyon göndermesi olarak yorumlanırken, dorothy ise oz'un mekanında içilen 'şey'in dumanı ile uykuya dalar.. haydi bakalım... (bknz..)

wizard of oz kitabından orjinal illustrasyon.. çizerini bulamadım...

alice in wonderlands hikayesinin bir ilustrasyonu.. çizerini bulamadım...
>aslında, judy garland ve hayatını anlatacaktım..konu buralara kadar geldi..artık baska bir yazıya....
>ilgiç bir not daha; judy garland bu filmle birlikte bir gay ikonuna dönüşmüş diyorlar.. nedenini tam olarak anlayamadım, fakat garland amerika'nın o dönemlerinde gay komunitisi tarafından sevilen ve destek gören bir artistiymis.. kendisi olabildigince straight aslında, bildigim kadarıyla 2 evliliği ve 3 çocugu var.. ilk çocuğu yönetmen vincente minelli'den Lisa Minelli... extra artı bir not; lisa minelli de Cabaret(1972) isimli filmde oynadığı cinsiyetler arasında gidip gelen kişiliği ile yine gay ikonu olarak tanınıyor..